Γιατί το παιδί μου έγινε Νάρκισσος;

Οι έφηβοι αντιδρούν στις αντιλήψεις των γονιών τους και προσπαθούν να αυτονομηθούν. Για το λόγο αυτό, βλέπουν τον εαυτό τους πιο ισχυρό και πιο έξυπνο από τους γονείς τους. Από τη στιγμή της γέννησής του, κάθε παιδί περνά από ναρκισσιστικά στάδια που, εάν συνοδεύονται από ψυχαναγκασμούς – οδηγούν στην «αταξία της προσωπικότητας» στην ενήλικη ζωή.

Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, ο Νάρκισσος ερωτεύτηκε τον εαυτό του όταν ανακάλυψε την εικόνα του στο καθρέφτισμα των νερών μίας πηγής. Η γοητεία που άσκησε πάνω του η αντανάκλαση του ειδώλου του, του δημιούργησε ανικανοποίητο πάθος για τον ίδιο του τον εαυτό –γεγονός που τον οδήγησε στο θάνατο.

Σήμερα, έχει αποδειχτεί ότι σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της ναρκισσιστικής προσωπικότητας παίζει το οικογενειακό περιβάλλον και τα βιώματα του ατόμου στην παιδική ηλικία.

Κάθε μαμά, βλέπει το παιδί της ως το ομορφότερο του κόσμου. Το δε παιδί, αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα, μόνο μέσα από τα δικά του μάτια. Για παράδειγμα, το παντελόνι που ένα κοριτσάκι το κρίνει άσχημο, είναι αδύνατο να δεχτεί ότι η φίλη της το κρίνει ωραίο. Μεγαλώνοντας και καθώς φτάνει στην ηλικία των 5 ετών, είναι πια ικανό «να δει με τα μάτια του άλλου», και να καταλάβει ότι είναι αφύσικο οι άλλοι να έχουν πάντα την ίδια γνώμη με εκείνο και, παρόλα αυτά, είναι ικανό να αγαπηθεί.

Η αυτοεκτίμηση και η δημόσια εικόνα μας, είναι η γέφυρα του ναρκισσισμού με την κοινωνία. Η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας και τα μηνύματα που δίνουμε στους άλλους για μας είναι συνυφασμένα με τα βιώματα και τα μηνύματα που πήραμε από την οικογένειά μας στην παιδική ηλικία. Όταν βέβαια αυτό συναντάται στην υπερβολή του, τότε αναφερόμαστε σε διαταραγμένη προσωπικότητα που οδηγεί στην ανασφάλεια, τη μοναξιά, την κατάθλιψη.

Σε κάποιες οικογένειες, ο ένας από τους δύο γονείς τυγχάνει να είναι αδιάφορος, ενώ ο άλλος να είναι υπέρμετρα φιλόδοξος για την πορεία του παιδιού. Σε αυτή την περίπτωση, το παιδί απαντά στη φιλοδοξία του ενός γονέα και συγχρόνως επιδιώκει και την προσοχή του άλλου. Τα παιδιά θέλουν να ικανοποιούν και τους δύο γονείς και να εισπράττουν το θαυμασμό και από τους δύο.

Κατά συνέπεια, οι γονείς είναι εκείνοι που οφείλουν να αποφεύγουν να συμβουλεύουν τα παιδιά, ούτε καν, να εκφράζουν περιπαικτικά, λέγοντας:
-Είσαι ιδιαίτερα σπουδαίο παιδί.
-Επειδή είσαι τόσο σπουδαίο, πρέπει να ζητάς ιδιαίτερη συμπεριφορά και προνόμοια.
-Δεν θέλω να ακολουθείς τους κανόνες των άλλων παιδιών.
-Θα συναναστρέφεσαι παιδιά που είναι τόσο έξυπνα σαν εσένα.

Αντίθετα, η ηθική μείωση, η κακοποίηση στην παιδική (ή και εφηβική) ηλικία, η έλλειψη αγάπης από τους γονείς είναι εκείνα που δημιουργούν ψυχολογικό τραύμα. Γι' αυτό ο άνθρωπος επιδιώκει να γίνει 'σημαντικός', εκδικούμενος γι' αυτά που του συνέβησαν στη ζωή του. Έχει αρνητική γνώμη για τον κόσμο γύρω του και συγχρόνως χαμηλή αυτοεκτίμηση και μεγαλομανία στην εξωτερική του εικόνα. Επιδιώκει να εκτοξεύεται σε υψηλές θέσεις για δόξα. Βέβαια αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης της ζωής δεν είναι ο σωστός. Μπορεί όμως, με κατάλληλη ψυχοθεραπεία, να διορθωθεί. Παραδείγματα γνωστών ναρκίσσων στην ιστορία είναι η Κλεοπάτρα και ο Αδόλφος Χίτλερ.

Παραθέτουμε τέσσερις προτάσεις για να βοηθήσετε ένα τέτοιο άτομο αλλά και για να προστατευτείτε αν τυχών και τον συναναστρέφεστε:
1. Απενοχοποίηση. Να εντοπίσεις ότι το πρόβλημα είναι ο ίδιος και δεν ευθύνεσαι εσύ για τη συμπεριφορά του.
2. Οριοθέτηση. Να μην παραβλέπεις τις δικές σου ανάγκες και επιθυμίες και να μην επιτρέπεις και στον ίδιο να σου τις παραβιάζει.
3. Καθρέφτισμα της συμπεριφοράς του. Προσπάθησε να απαντάς και να πράττεις όπως κάνει αυτός. Χρησιμοποίησε τα λόγια και τις πράξεις του δηλαδή, για παράδειγμα, φεύγει από το σπίτι, φύγε και συ, άσκησέ του κριτική, αν σε μειώνει κάνε και σ' αυτόν το ίδιο, κ.α. Ο νάρκισσος, όταν έρχεται αντιμέτωπος με το καθρέφτισμα της συμπεριφοράς του, υποχωρεί.
4. Απειλή για εγκατάλειψη: στην περίπτωση που ένας νάρκισσος έρχεται με κάποιον κοντά συναισθηματικά, ο μεγαλύτερός του φόβος είναι η εγκατάλειψη. Αυτό προέρχεται από τα παιδικά του βιώματα μέσα στην οικογένεια. Η εγκατάλειψη λοιπόν ή η απειλή πως θα τον εγκαταλείψουν, του δημιουργεί τόσο μεγάλο φόβο που μπορεί να αλλάξει αυτόματα συμπεριφορά.

Γενικά, όταν μπορέσεις να αποδεχτείς αυτό που είσαι και να λειτουργείς αυθεντικά, τότε βιώνεις το υγιές κομμάτι του ναρκισσισμού και κατά συνέπεια ενισχύεις τα υγιή κομμάτια του εγώ σου.

...θα παραλλήλιζα την δόση ναρκισσισμού όπως το αλάτι στο φαγητό. Πρέπει να είναι τόση ώστε να μην λυσσάξεις...

ourlife